یک شاهکار جدید از خالق قرارداد کرسنت در راه است!؟
يكشنبه, ۲۹ شهریور ۱۳۹۴، ۰۶:۲۸ ب.ظ
به عبارت دیگر با این قراردادها تا ۲۰ سال آینده سرمایه گذاران بخش
انرژی یعنی سودآورترین بخش اقتصاد ایران تعیین میشود. گفته شده افزایش
جذابیت بیشتر برای طرفهای خارجی دلیل این تغییر در مدت قراردادهاست.
مهمترین نکته در خصوص قراردادهای جدید این است که شرکتهای داخلی همکار با
طرفهای خارجی از هم اکنون مشخص شده و کاملا جایگاه هر کس بر سر سفره نفت تا
۲۰ سال آینده تعریف شده است.
رضا علیپور* - رجانیوز: ۱.
با فعالیت مجدد جناب زنگنه در وزارت نفت، موضوع طراحی قراردادهای
جدید نفتی در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفت. کارگروهی با محوریت مهدی
حسینی، زمانی نیا و مهدی میرمعزی (سلطان نفت) نوع جدیدی از قراردادهای
سرمایه گذاری در میادین نفتی ایران را طراحی کرده است.
۲.
تحول در قراردادها و رفع نقاط ضعف قراردادهای بیع متقابل موضوعی مهم و
قابل تقدیر است. به خصوص که تجربه تحریمهای دهه اخیر نشان داد، شرکتهای
خارجی با کوچکترین بهانه با استناد حقوقی به بند فرس ماژور زیر قراردادهای
قبلی زده و کار را زمین میگذارند.
۳. انتظار
میرفت اصلاح در قراردادهای نفتی با استفاده از نظر کارشناسان و اساتید
دانشگاه انجام شود، اما این اقدام به صورت محرمانه و پنهان توسط محفل فوق
الذکر پیشبرده شد. بر اساس اطلاعات درز کرده به بیرون مشخص شد قراردادهای
جدید بر اساس آسیب شناسی قراردادهای سنتی طراحی نشده و در واقع کپی برداری
ناشیانه از قراردادهای معروف به "مشارکت در مخزن" عراق است. در قراردادهای
جدید نقاط ضعف قبلی اصلاح نشده و صرفا از عایدی اینطرف کم کرده و در عوض
منافع بیشتری برای سرمایه گذار خارجی در نظر گرفته است. جالب اینکه این
کاهش عایدی حتی از قراردادهای عراقی هم کمتر است. طول قراردادها بسیار
طولانی و حدود ۲۰ سال در نظر گرفته شده است. به عبارت دیگر با این
قراردادها تا ۲۰ سال آینده سرمایه گذاران بخش انرژی یعنی سودآورترین بخش
اقتصاد ایران تعیین میشود. گفته شده افزایش جذابیت بیشتر برای طرفهای خارجی
دلیل این تغییر در مدت قراردادهاست. مهمترین نکته در خصوص قراردادهای جدید
این است که شرکتهای داخلی همکار با طرفهای خارجی از هم اکنون مشخص شده و
کاملا جایگاه هر کس بر سر سفره نفت تا ۲۰ سال آینده تعریف شده است. به طور
اتفاقی اکثر این شرکتها منتسب به دوستان نفتی زنگنه از جمله آقایان میرمعزی
و سلطانپور است (هر چند در جمع این دوستان قدیمی جای یکنفر خیلی خالیست!).
۴.
معروف است که صنعت نفت ایران زیربنای انگلیسی دارد. بخش قابل توجهی
از مدیریت فعلی نفت ایران تحصیلکرده انگلیس است و از علاقه روباه پیر به
بوی نفت مطلع است. از این رو قرار است قراردادهای جدید نفتی طی مجلس
باشکوهی در لندن برای مشتاقان خارجی رونمایی شود! کنفرانس ۲ روزه «نفت و
گاز ایران پس از تحریم‌ها» قرار است در ۲۳ تا ۲۵ آذر ماه امسال در یکی از
هتل‌های معروف و پر ستاره جهان به نام «هتل پارک پلازا وستمینستر» در شهر
لندن برگزار شود که برنامه اصلی آن رونمایی از تیپ جدید قراردادهای نفتی
ایران موسوم به «IPC» است. سال گذشته پیش نشست آن توسط دلالان نفتی مرتبط
در «مرکز خلع سلاح پاگواش» با عنوان «کارگاه بازاریابی نفت و گاز ایران پس
از مذاکرات هسته‌ای» در رم ایتالیا برگزار شد. در همین جلسه بود که یکی از
مدیران عالیرتبه تدبیر و امید شکل جدید قراردادهای نفت و گاز با هدف
مشارکت‌دهی چندملیتی‌ها در «اکتشاف، توسعه، استخراج و تولید» را «معامله
برد- برد» نامید!
۵.
رابطه قراردادهای جدید نفتی با سیاستهای اقتصاد مقاومتی مشخص نیست.
همچنین معلوم نیست چرا طرفهای داخلی و خارجی این قراردادها خارج از فضای
رقابتی و در محافل کوچک و محرمانه تعیین شده اند. بالاخره بعد از تحریم
دیگر ضرورتی به تصمیم گیریهای پنهان (مشابه آنچه اکنون در کمیته ۵ نفره
فروش نفت و فرآورده میگذرد) نیست.
۶. به تعبیر
مقام معظم رهبری برنامه فعلی دشمن نفوذ اقتصادی و تقویت جایگاه اقتصادی
سیاسی دنباله داخلی خود و تصرف مراکز تصمیم گیر و تصمیم ساز است. اطلاعات
نشان میدهد بخشی از این پروژه دانسته یا ندانسته در وزارت نفت زنگنه رقم
میخورد. زنگنه که تجربه خوبی از پرونده های کرسنت، توتال و استات اویل بدست
آورده اکنون با همکاری مشاور ارشد حقوقی خود یعنی جناب هندی (دیگر فارغ
التحصیل انگلیس) در تلاش است تا گامهای آینده را کاملا از مسیر قانونی پی
ریزی نماید. در این شرایط حساس لازم است نمایندگان مجلس شورای اسلامی با
هوشیاری نسبت به تحولات نفتی مانع از تحمیل قراردادهای زیان آور و فساد زا
شده و حداقل ضوابطی تصویب کنند تا هر گونه قرارداد جدید بعد از بررسی
کارشناسی در مجلس نهایی شده و صرفا از طرق رقابتی و شفاف (برگزاری مناقصه
به جای تخصیص رانتی) اجرایی شود.
*دانشجوی دکتری حقوق قراردادهای نفت
