حاشیه ای بر ۴ محور کلیدی سخنان رهبر انقلاب در دیدار با مجلس خبرگان

تاکید چندباره رهبر انقلاب بر لغو تحریم ها در برابر معمای توقف تحریم های آمریکا و تعلیق اروپا

 چرا رهبر انقلاب از لزوم ورود مجلس به بررسی برجام سخن گفتند؟

سخنان رهبر معظم انقلاب که محورهای اساسی آن به نوعی بازتولید سخنان ایشان درباره خطوط قرمز در ماه های گذشته بود نشان می دهد علیرغم زحمات تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان، قرار نیست جمهوری اسلامی ایران از خطوط قرمز مسلم و قطعی خود ذره ای عقب نشینی کند و حال که مذاکرات به پایان رسیده است، وقت آن است تا مجلس شورای اسلامی به دقت ضمن تطبیق تعهدات ایران با خطوط قرمز اعلام شده، نسبت به قبول یا رد آن، نظر نهایی خود را اعلام کند.

امیرحسین ثابتی- رجانیوز: بیانات مهم رهبر معظم انقلاب در جمع اعضای مجلس خبرگان درباره توافق هسته ای حاوی نکات مهمی بود که به ترتیب مورد اشاره قرار می گیرد:

۱. اشاره صریح رهبر معظم انقلاب به لزوم بررسی برجام توسط مجلس شورای اسلامی و تاکید بر اینکه پیش از این نیز این موضوع به طور خصوصی به رییس جمهور تذکر داده شده است، نشان می دهد ظاهرا بیان این مساله توسط ایشان در جمع اعضای مجلس خبرگان و هم چنین دوربین های خبری، حاصل امتناع رییس جمهور از پذیرش تذکر رهبر انقلاب در جمع های خصوصی بوده است، در غیر این صورت ضروری است آقای روحانی نسبت به این مساله برای افکار عمومی توضیح لازم را ارائه کند: «من معتقدم و به آقای رئیس جمهور هم گفته ام که مصلحت نیست، مجلس شورای اسلامی از موضوع بررسی برجام کنار گذاشته شود ... من درباره این مسائل، برخی نکات را با برادران عزیز و صمیمی خود در دولت، در میان گذاشته ام که اکنون برای اطلاع نمایندگان مجلس خبرگان و همه مردم، آنها را بیان می کنم.»

 

۲. نکته بسیار مهم دیگر، تاکید رهبر انقلاب بر لزوم لغو همه تحریم ها و نه تعلیق آنها  بود چرا که دولت یازدهم از روز اول اجرای کار خود، با ابزار فشاری به نام رفع تحریم و چرخیدن چرخ سانتریفیوژها در کنار چرخ زندگی مردم، مذاکرات هسته ای را به گونه ای هدایت کرد که تحت هر شرایطی به نتیجه برسد و با عقب نشینی های متعدد در این عرصه، مدعی شد باید این اتفاق صورت بگیرد تا تحولی اقتصادی در زندگی مردم رخ دهد اما این روزها که مذاکرات به نقطه پایان رسیده است، صدای دیگری از دولت به گوش می رسد و جدای از تاکید وزرای اقتصادی دولت مبنی بر اینکه قرار نیست تغییری در اوضاع اقتصادی رخ دهد! حتی سید عباس عراقچی نیز در جمع کمیسیون ویژه برجام اعلام کرد آمریکایی ها همان اول به ما اعلام کردند لغو تحریم های کنگره ممکن نیست!

 

با این حال تاکید مجدد رهبر انقلاب نسبت به لغو تحریم ها بویژه از سوی آمریکایی ها نشان می دهد ایشان به هیچ عنوان نسبت به تعلیق یا توقف تحریم ها رضایت نداده و خواستار لغو آن هستند: «اگر قرار است چارچوب تحریم ها حفظ شود، پس ما برای چه مذاکره کردیم؟ و این، کاملاً مخالف علت حضور جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات است زیرا هدف از مذاکرات برداشته شدن تحریم ها بود. اگر ما در مذاکرات در برخی موارد کوتاه آمدیم و برخی امتیازات را دادیم عمدتاً برای این بود که تحریم ها برداشته شود و گرنه چه لزومی به حضور در مذاکرات بود و ما کار خود را ادامه می دادیم و می توانستیم از نوزده هزار سانتریفیوژی که داریم، در مدت کوتاهی به پنجاه تا شصت هزار سانتریفیوژ برسیم و غنی سازی بیست درصد را نیز ادامه دهیم و تحقیق و توسعه را هم سرعت بیشتری ببخشیم. اگر قرار است تحریم ها برداشته نشود، پس معامله ای هم در کار نخواهد بود، بنابراین باید تکلیف این موضوع مشخص شود.»

 

این در حالی است که بر اساس متن نهایی توافق وین،  خبری از لغو terminate  یا حتی تعلیق suspend تحریم های کنگره نیست بلکه فقط از تعبیر cease  به معنای «توقف موقت» تحریم های کنگره آن هم از سوی رییس جمهور این کشور سخن به میان آمده است.

 

جالب آنکه رجوع به متن برجام نشان می دهد حتی به طور کامل نیز قرار نیست تمام دستور العمل های اجرایی رییس جمهور آمریکا علیه ایران لغو شود، از جمله دستور اجرایی ۱۳۶۲۸ که نه به طور کامل بلکه بخشهایی از آن قرار است لغو  شود و نکته مهم تر نیز آنکه برخی دستور العمل های اجرایی رییس جمهور آمریکا درباره تحریم های ایران از آنجایی که در کنگره این کشور به قانون تبدیل شده دیگر به تنهایی از سوی رییس جمهور این کشور قابل لغو نیست.

 

هم چنین تحریم های اتحادیه اروپا نیز در عمل لغو نشده و بر اساس متن برجام، قانون اصلی تحریم‌ها Council Decision تعلیق می شود و تنها بخشی از دستورالعمل‌های اجرایی Council Regulation لغو می شود که این مساله به معنای بازگشت پذیر بودن تحریم هاست.

 

۳. رهبر انقلاب در بخش دیگری از سخنان شان فرمودند: «از ابتدا مسئله ما این نبوده است، ما تأکید داشتیم که تحریم ها باید برداشته شوند و نه تعلیق. البته نظر ما برداشته شدن فوری تحریم ها بود اما دوستان در اینجا، این موضوع را به شکلی معنا کردند و ما هم مخالفتی نکردیم ولی تحریم ها باید برداشته شوند. اگر قرار است تحریم ها تعلیق شوند، ما هم اقداماتی را که باید انجام دهیم، در حد تعلیق و نه در سطح اقدام اساسی بر روی زمین، انجام خواهیم داد.»

 

این مساله نیز جدای از آنکه نشان می دهد آنچه در متن برجام توافق شده با آنچه که مد نظر رهبر انقلاب است فرسخ ها فاصله دارد، روشن می سازد که تاکید آقایان ظریف و عراقچی مبنی بر اینکه کلیت این توافق در داخل ایران یا باید به طور کامل رد شود و یا تایید شود، به هیچ عنوان درست نیست و بر اساس سخنان رهبر انقلاب می توان بخشهایی از متن برجام را جرح و تعدیل کرد، چرا که ایشان صراحتا اعلام کردند اگر قرار بر تعلیق تحریم ها باشد –که در متن برجام چنین است- ایران نباید تعهدات خود را به صورت اساسی انجام دهد بلکه باید در حد همان تعلیق صورت بگیرد. این مساله بدین معناست که به عنوان مثال به جای برچیده شدن حدود ۱۴ هزار سانتریفیوژ در فردو و نطنز که قرار است به همراه زیر ساخت هایشان جمع آوری dismantle شوند، این تعداد از سانتریفیوژها  نباید به همراه زیرساخت هایشان جمع آوری شده بلکه نهایتا عملیات گازرسانی به آنها متوقف شود.

 

۴. در مجموع سخنان رهبر معظم انقلاب که محورهای اساسی آن به نوعی بازتولید سخنان ایشان درباره خطوط قرمز در ماه های گذشته بود نشان می دهد علیرغم زحمات تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان،  قرار نیست جمهوری اسلامی ایران از خطوط قرمز مسلم و قطعی خود ذره ای عقب نشینی کند و حال که مذاکرات به پایان رسیده است، وقت آن است تا مجلس شورای اسلامی به دقت ضمن تطبیق تعهدات ایران با خطوط قرمز اعلام شده، نسبت به قبول یا رد آن، نظر نهایی خود را اعلام کند.