گزارش آمانو درباره موضوع ادعایی PMD

ادامه ابهام‌گویی آژانس در مورد PMD؛ ایران تا قبل از سال ۲۰۰۹ فعالیت‌هایی در زمینه ساخت سلاح‌ هسته‌ای داشته است!

 این گزارش وجود جنبه های نظامی در برنامه هسته‌ای ایران را تأیید می‌کند

ارزیابی آژانس این است که قبل از پایان سال ۲۰۰۳ طیفی از فعالیت‌های مرتبط با ساخت ابزار انفجار هسته‌ای در ایران به صورت تلاش‌های هماهنگ انجام شده است، و برخی از فعالیت‌ها قبل از سال ۲۰۰۳ انجام شده‌اند.

گروه بین‌الملل - رجانیوز: گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره موضوع PMD به شورای حکام ارائه شد؛ این گزارش تصریح می‌کند نشانه‌هایی از فعالیت‌های مشکوک هسته‌ای ایران بعد از سال ۲۰۰۹ وجود ندارد اما ایران تا قبل از سال ۲۰۰۹ به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای بوده است.

 

به گزارش رجانیوز، «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارزیابی خود درباره موضوع ادعای «ابعاد نظامی احتمالی» در پرونده هسته‌ای ایران یا PMD را روز چهارشنبه منتشر کرد. 

 

این گزارش ارزیابی نهایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره مسائل گذشته موسوم به «PMD» است که در اختیار اعضای آژانس قرار می‌گیرد که در آن به طور رسمی فعالیت‌های ایران را در زمینه ساخت سلاح هسته‌ای تا قبل از سال ۲۰۰۹ تأیید می‌کند.

 

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این گزارش، مدعی شده ایران پیش از سال ۲۰۰۳ برخی اقدامات تحقیق و توسعه در زمینه سلاح‌های اتمی انجام داده است، اما بعد از سال ۲۰۰۹، نشانه‌هایی از فعالیت‌های مشکوک هسته‌ای ایران وجود ندارد. 

 

در بخش خلاصه گزارش آژانس آمده است: «ارزیابی آژانس این است که قبل از پایان سال ۲۰۰۳ طیفی از فعالیت‌های مرتبط با ساخت ابزار انفجار هسته‌ای در ایران به صورت تلاش‌های هماهنگ انجام شده است، و برخی از فعالیت‌ها قبل از سال ۲۰۰۳ انجام شده‌اند. ارزیابی آژانس این است که این فعالیت‌ها، از سطح مطالعات امکان‌سنجی و علمی، و کسب برخی صلاحیت‌ها و توانمندی‌های فنی مرتبط بالاتر نرفته‌اند. آژانس هیچ شواهد موثقی درباره فعالیت‌هایی در ارتباط با ساخت بمب انفجاری هسته‌ای بعد از سال ۲۰۰۹ در اختیار ندارد.»

 

این گزارش می‌افزاید: «آژانس هیچ نشانه موثقی درباره انحراف مواد هسته‌ای در ارتباط با جنبه‌های نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران نیافته است.»

 

ترجمه غیررسمی متن کامل گزارش آمانو که نسخه‌ای از آن در اختیار خبرگزاری فارس قرار گرفته است به شرح زیر است: 

 

A.    مقدمه

 

۱.  این گزارش که در راستای نقشه راه برای شفاف‌سازی مسائل باقیمانده گذشته و امروز برنامه هسته‌ای ایران  توسط مدیر کل آژانس به شورای حکام تقدیم می‌شود، شامل ارزیابی نهایی از تمام موضوعات باقیمانده گذشته و امروز بوده که در گزارش نوامبر ۲۰۱۱ مدیر کل با شماره (Gov/۲۰۱۱/۶۵) تنظیم گردیده بود. این ارزیابی بر اساس تمامی اطلاعات مرتبط با پادمان که در اختیار آژانس قرار گرفته، اعم از اطلاعاتی که با اجرای پادمان ان‌پی‌تی به دست آمده، اطلاعاتی که از طریق چارچوب همکاری از جمله نقشه راه بدست آمده  و اطلاعاتی که از برنامه اقدام مشترک حاصل شده، تنظیم گردیده است.

 

A.۱. نگرانی‌های آژانس

 

۲. از سال ۲۰۰۲ به بعد، نگرانی آژانس در خصوص وجود فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده ایران با مشارکت سازمان‌های نظامی، از جمله فعالیت‌های مربوط به تولید کلاهک هسته‌ای برای موشک در ایران افزایش یافت. گزارش‌های مدیر کل موضوعاتی را در خصوص ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران و اقداماتی که ایران باید برای رفع آنها انجام دهد، مشخص می‌کرد. ضمیمه گزارش سال ۲۰۱۱ تحلیلی از جزئیات اطلاعاتی که در اختیار آژانس قرار گرفت را دربرداشت. این اطلاعات نشان می‌دادند که ایران اقداماتی را مرتبط با تولید ماده انفجاری انجام داده است. این اطلاعات همچنین نشان می‌داد که ایران پیش از پایان سال ۲۰۰۳، این اقدامات در یک برنامه ساختاریافته انجام داده بود و ممکن است که برخی از این فعالیت‌ها همچنان در حال انجام باشد.

 

۳. اطلاعاتی که در ضمیمه فوق ارائه و تثبیت گردیدند، از منابع مستقل گسترده‌ای کسب شدند از جمله تلاش‌های خود آژانس و برخی کشورهای عضو از جمله ایران. این اطلاعات از نظر فنی، اشخاص، سازمان‌هایی که در بر می‌گرفتند و چارچوب‌های زمانی، پیوسته بودند. بر اساس این ملاحظات و بر طبق دانش آژانس در خصوص برنامه هسته‌ای ایران و تحول تاریخی آن، آژانس به این دریافت رسید که اطلاعات مزبور در حالت کلان، معتبر هستند.

 

۴. آژانس از ایران تقاضا کرد که به شکل اساسی و بدون تاخیر و با هدف شفاف‌سازی ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ایش آن‌گونه که در ضمیمه ۲۰۱۱ منتشر شده، با آژانس همکاری کند.

 

A.۲. قطعنامه‌های پیشین شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل

 

۵. شورای امنیت سازمان ملل متحد تائید کرده است که اقدامات خواسته شده از ایران در قطعنامه‌های شورای حکام برای این کشور الزام‌آور است. بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰، شش قطعنامه شورای امنیت تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده‌اند که بر طبق متن آن قطعنامه‌ها، الزام‌آور بوده‌اند.

 

۶. به‌طور مشخص، در قطعنامه ۱۹۲۹ ژوئن سال ۲۰۱۰، شورای امنیت وظایف ایران را بازتائید کرد که در میان آنها همکاری کامل با آژانس در زمینه تمامی موضوعات باقیمانده بود؛ بخصوص موضوعاتی که نگرانی از ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران را افزایش می‌داد. از جمله  از ایران خواسته شد که دسترسی بدون تاخیر آژانس را به تمامی سایت‌ها، تجهیزات، افراد و مستندات مورد تقاضای آژانس فراهم آورد.

 

۷. در پی انتشار گزارش نوامبر ۲۰۱۱ توسط مدیر کل، شورای حکام آژانس در قطعنامه نوامبر ۲۰۱۱ خود (Gov/۲۰۱۱/۶۹)، بیان داشت که برای ایران و آژانس ضروری است که گفت‌وگوهای خود را تشدید کنند تا تمام موضوعات باقیمانده حل شوند، از جمله موضوعاتی که به نگرانی‌ها در خصوص ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران دامن زده بود؛ تا به این وسیله، شفاف‌سازی در خصوص آن موضوعات صورت پذیرد.

 

۸.  پس از گزارش مدیر کل در اوت ۲۰۱۲، (GOV/۲۰۱۲/۳۷)، شورای حکام در قطعنامه (GOV/۲۰۱۲/۵۰) به تاریخ سپتامبر ۲۰۱۲، تصمیم گرفت که همکاری ایران با آژانس برای حل تمامی موضوعات باقی‌مانده حیاتی و ضروری بوده تا به این وسیله، اطمینان بین‌المللی در خصوص ماهیت منحصرا صلاح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران مجددا جلب شود.

 

B.۱. رویکرد ساختار مند

 

۹. حدفاصل ژانویه ۲۰۱۲ و می ۲۰۱۳ آژانس و ایران ۱۰ دور مذاکرات در وین و تهران به منظور حصول توافق بر سر یک سند "رویکرد ساختارمند" برای حل موضوعات باقی مانده در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران برگزار کردند البته هیچ نتایج عملی در این مذاکرات حاصل نشد. در اکتبر ۲۰۱۳ آژانس و ایران با توجه به اینکه مذاکرات به بن بست رسیده بود و هیچ چشم اندازی برای توافق بر سر سند وجود نداشت، به این نتیجه رسیدند که باید یک رویکرد جدید با هدف اطمینان یافتن از ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران ایجاد شود.

 

B.۲. چارچوب همکاری‌ها

 

۱۰.  در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۳ آژانس و ایران "بیانیه مشترک بر سر چارچوب همکاری" را امضا کردند(چارچوب همکاری) که در آن آنها توافق کردند در ارتباط با فعالیت‌های راستی آزمایی اتخاذشده توسط آژانس برای حل همه موضوعات گذشته و حال و به پیش گرفتن چنین فعالیتهایی به روش گام به گام، همکاری کنند.

 

۱۱. در چارچوب همکاری، آژانس و ایران بر سر مجموعه‌هایی از اقدامات توافق کردند که هر یک از آنها تعدادی از اقدامات عملی که باید توسط ایران اجرا شود را شامل می‌شود. ۱۵ تا از ۱۸ اقدام عملی توافق شده مربوط به ابعاد مختلف برنامه هسته‌ای اعلام شده ایران بود که همه آنها قبل از پایان سال ۲۰۱۴ توسط ایران اجرا شد. سه اقدام عملی دیگر در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران، هر کدام از آنها درصدد شفاف کردن حوزه‌های نگرانی آژانس بود که این موضوع در ضمیمه ۲۰۱۱ تشریح شد. تا جولای ۲۰۱۵ ایران ایران اولین اقدام عملی مربوط به این سه اقدام عملی را اجرا کرد و بحثهای فنی با آژانس در ارتباط با دو اقدام عملی دیگر انجام داد.

 

۱۲. در ۱۴ جولای ۲۰۱۵ مدیرکل و معاون رئیس‌جمهور ایران و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران آقای علی اکبر صالحی نقشه راه را امضا کردند. آژانس و ایران در ادامه همکاریشان تحت چارچوب همکاری توافق کردند تا همکاری و مذاکراتشان را افزایش داده و تقویت کنند تا پایان ۲۰۱۵ همه موضوعات اساسی گذشته و حال که همچنان توسط ایران و آژانس حل نشده، حل شوند. اقدامات توافق شده بر اساس نقشه راه در ضمیمه اول فهرست شده است.

 

B.۳. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت

 

۱۳. در ۲۰ جولای ۲۰۱۵ شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ۲۲۳۱ (سال ۲۰۱۵) را تصویب کرد که در آن در میان موضوعات دیگر، این موضوع بار دیگر تایید شده که ایران "باید به طور کامل آنگونه که آژانس درخواست می‌نماید همکاری کند تا آژانس بتواند تمام موضوعات باقی مانده به نحو مشخص شده در گزارشهایش را حل کند".

 

 C. اجرای نقشه راه

 

۱۴. در نقشه راه، آژانس و ایران توافق کردند تا پایان سال ۲۰۱۵ همه موضوعات باقی مانده گذشته و حال را همانطور که در ضمیمه ۲۰۱۱ تشریح شده، حل کنند. از زمان آغاز اجرای نقشه راه، آژانس در موقعیتی بود که اطلاعاتی داشته مبنی بر اینکه ایران فعالیتهایی مرتبط با تولید ماده انفجار هسته‌ای انجام داد. این اطلاعات در ضمیمه سال ۲۰۱۱ نشان داده شده که بر اساس آن آژانس آن را "به طور کلی معتبر" ازریابی کرده بود و همچنین اطلاعاتی از آن دوره تا نوامبر ۲۰۱۱  دریافت کرد که بیشتر به تحلیل مطرح شده در ضمیمه کمک کرد.

 

۱۵. بر اساس نقشه راه، ۱۵ آگوست ۲۰۱۵ ایران توضیحات خودش را به صورت مکتوب و اسناد مربوطه درباره موضوعات باقی مانده گذشته و حال به آژانس ارائه داد. ۸ سپتامبر ۲۰۱۵ آژانس سوالاتی را در ارتباط با ابهامات در خصوص اطلاعات ارائه شده توسط ایران در تاریخ ۱۵ آگوست ۲۰۱۵ تقدیم کرد. . سوالات مربوط به بخشهای C.۱-۱۲ ضمیمه سال ۲۰۱۱ بودند و یک ساختار مشترک برای ارائه سوالات برای هر کدام از این بخش‌هااستفاده شد که بدین شرح است: شاخص‌های بدست آمده از متن ضمیمه ۲۰۱۱ به عنوان پایه جستجو برای شفاف سازی فهرست شدند؛ بازنگری اطلاعات در دسترس آژانس  از نوامبر ۲۰۱۱ بر اساس فعالیتهای امور پادمانی اش، از ایران و از سوی دیگر کشورهای عضو و همه مفاهیم مربوط به شاخص‌ها و سوالات آژانس.

 

۱۶. برای از بین بردن ابهامات در خصوص اطلاعاتی که ایران ۱۵ آگوست ۲۰۱۵ در اختیار آژانس قرار داد، آژانس و ایران نشستهای فنی- کارشناسی و بحثهایی در ایران در ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۲۹ و ۳۰ سپتامبر و ۱۰ و ۱۴ اکتبر ۲۰۱۵ داشتند و آژانس فعالیتهای پادمانی در اماکن خاص مدنظر آژانس در ایران در تاریخ ۱۸، ۱۹ و ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۵ و ۹ و ۱۵ اکتبر ۲۰۱۵ انجام داد.

 

۱۷. در تاریخ ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۵، مدیر کل و معاون دبیرکل و رئیس اداره امور پادمان از یک مکان خاص در سایت پارچین که مدنظر آژانس بود، بازدید کردند.

 

۱۸. همه فعالیتهای موجود در نقشه راه طبق جدول مورد توافق اجرا شد و در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۵ آژانس و ایران "نشست جمعبندی فنی" در وین داشتند.

 

D: روش شناسی

 

۱۹. در نوامبر ۲۰۱۱، آژانس  "تحلیل اطلاعات موجود را در چارچوب شاخص های مربوط به وجود یا توسعه فرایند مرتبط با فعالیت های هسته ای از جمله تسلیحاتی شدن را ارائه کرد." از نوامبر ۲۰۱۱، آژانس اطلاعات بیشتری از طریق فعالیت های تحت چارچوب همکاری از جمله نقشه راه و برنامه اقدام مشترک (JPA)، تلاش های خود آژانس و کشورهای عضو از جمله ایران به دست آورد. از آنجایی که اطلاعات بیشتری برای آژانس فراهم آمد، آژانس توانسته است تحلیل های خود درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران را بهتر کند.

 

۲۰. آژانس به منظور اجرای ارزیابی نهایی، تمامی اطلاعات موجود مرتبط با تمامی ۱۲ حوزه، همانطور که در پیوست سال ۲۰۱۱ تنظیم شده بود، را تحلیل کرد. آژانس همچنین از همان اطلاعات استفاده کرد تا از طریق در نظرگرفتن ماهیت، میزان و انسجام اطلاعات در طول زمان، از یک تصویر کلی به یک درک و فهمی برسد.

 

E. ارزیابی محیط

 

۲۱. همانطور که پیشتر گزارش شد، آژانس تحلیل خود از برنامه هسته ای ایران را بر مسیر دستیابی به اورانیوم با درصد غنای بالا (HEU) متمرکز کرد. بر اساس شاخص های تحت نظارت آژانس در ارتباط با فعالیت های هسته ی ایران، فعالیت آژانس بر تحلیل مربوط به توسعه وسیله انفجاری اورانیوم با درصد غنای بالا (HEU) متمرکز شده است.

 

E.۱. ساختار مدیریت برنامه

 

۲۲. اطلاعاتی که قبل از نوامبر ۲۰۱۱ در اختیار آژانس قرار گرفته است، نشان می دهد که ایران از طریق ساختارهای مدیریتی متفاوت در حال تحول، مقدمات فعالیت هایی در حمایت از ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای خود را فراهم آورده است. طبق این اطلاعات، ساختارهای سازمانی، اکثر حوزه های فعالیت مربوط به توسعه وسیله انفجاری هسته ای را تحت پوشش قرار می دهد. این اطلاعات نشان می دهد که فعالیت هایی که اواخر ۱۹۹۰ در دپارتمان های مرکز تحقیقات فیزیکی (PHRC) آغاز شده است و بعدها، تحت مدیریت محسن فخری زاده، در اوایل سال ۲۰۰۰ در پروژه های طرح «آماد» (AMAD) مورد توجه قرار گرفت، ظاهراً از طریق «دفتر ارکید» مدیریت شده است. اطلاعات نشان داد که فعالیت های تحت طرح آماد، اواخر ۲۰۰۳ متوقف شد و تمامی فعالیت های آن به طور کامل ثبت شده است و تجهیزات و دفاتر کاری طوری پاکسازی شده اند که آثار اندکی برای تعیین ماهیت حساس فعالیت هایی که صورت گرفته، وجود داشت. در نهایت، طبق اطلاعات، سازمان جدیدی معروف به سازمان ابتکار و تحقیق دفاعی توسط محسن فخری زاده  تأسیس شده است و در نزدیکی سایت «مژده» در نزدیکی دانشگاه مالک اشتر در تهران مسقر شده است.

 

۲۳.  در اظهارنامه ۱۵ آگوست ۲۰۱۵ ایران طبق نقشه راه، ایران اطلاعاتی مربوط به شمار سازمانهایی که در پیوست ۲۰۱۱ توضیح داده شده است و همچنین درباره ارتباط و عملکرد آن را در اختیار آژانس قرار داد. در این زمینه، ایران در میان چیزهای دیگر، وجود برنامه هماهنگ با هدف توسعه وسیله انفجاری هسته ای را رد کرد و به طور خاص وجود طرح آماد و دفتر ارکید بعنوان عناصر چنین برنامه ای را انکار کرد. آژانس ۸ سپتامبر ۲۰۱۵، سوالاتی را در خصوص این موضوع به ایران ارائه کرد که بعداً در نشست های کارشناسی فنی در تهران مورد بحث قرار گرفت. بخش چشمگیری از اطلاعاتی که در خصوص وجود ساختار سازمانی در اختیار آژانس قرار گرفت در حین اجرای نقشه راه، مورد تأیید ایران قرار گرفت.

 

۲۴. آژانس، ارزیابی کرد که قبل از پایان ۲۰۰۳، یک ساختار سازمانی در ایران وجود داشته که برای هماهنگی طیفی از فعالیت های مربوط به توسعه وسیله انفجاری هسته ای مناسب بوده است. گرچه برخی از فعالیت بعد از سال ۲۰۰۳ انجام گرفت اما این فعالیت ها بخشی از تلاش های هماهنگ نبوده است.

 

E.۲. فعالیت های تدارکاتی

 

۲۵. همانطور که قبلاً گزارش شده است، ایران تصریح کرده است که سازمان انرژی اتمی (AEOI) به واسطه تحریم های بین المللی تحمیل شده علیه ایران، با مشکلات تدارکاتی مواجه است. این محدودیت ها در زمینه کسب اقلام حساس، شرایط را برای ایران به منظور دستیابی به مواد و تجهیزات برنامه هسته ای خود دشوار کرده است. طبق اطلاعاتی که قبل از نوامبر ۲۰۱۱ در اختیار آژانس قرار گرفته است، ایران توانسته است تا تدارکاتی را از طریق شرکت هایی که ارتباط مستقیمی با سازمان انرژی اتمی یا وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (MODAFL) ندارند، در درجه اول برای فعالیت های چرخه سوخت هسته ای خود، تهیه کند و به موجب آن، کاربر نهایی را مخفی کرده اند. (کاربر نهایی نامشخص است)

 

۲۶.  آژانس همچنین نشانه هایی از نمونه ها و انواع تدارکات و کالاهای را در اختیار دارد که در میان چیزهای دیگر، با توسعه مواد انفجاری هسته ای مرتبط است. آژانس اطلاعاتی درباره چنین تلاش هایی به منظور تهیه چنین تدارکاتی بعد از سال ۲۰۰۷ در اختیار ندارد.

 

۲۷. در حین مباحثات ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۵ با آژانس طبق نقشه راه، ایران اظهارات اولیه خود را تأیید کرد که گرچه در زمینه تدارکات مربوط دوربین سرعت بالای خاص تحقیقات انجام داده بود اما این دوربین ها برای یک هدف متعارف بوده است و در نهایت ایران آن را خریداری نکرده است. در طول این مباحثات، ایران همچنین انکار قبلی خود در اینباره که یک شرکت معروف تلاش کرده تا سوئیچ های سرعت بالا خریداری کند را تکرار کرد.

 

۲۸. آژانس از زمان پیوست ۲۰۱۱، اطلاعات بیشتری درباره این موضوع دریافت نکرده است.

 

E.۳. به دست آوردن مواد هسته ای

 

۲۹. اطلاعاتی که قبل از نوامبر ۲۰۱۱ در اختیار آژانس قرار گرفته است، نشان می دهد که معدن گچین، یک منبع بالقوه اروانیوم برای استفاده فعالیت های هسته ای اعلام نشده در بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ بوده است. این اطلاعات همچنین نشان می دهد که اقدامات اولیه از جمله «پروژه نمک سبز» در مکان نامعلومی انجام گرفته است و هدف آن تولید نمک اورانیوم بوده است است که این نمک هم برای تبدیل به موادی برای غنی سازی اورانیوم مناسب بوده است یا اینکه مناسب تبدیل به موادی برای کاهش مستقیم نمک اورانیوم و تبدیل آن به فلز اورانیوم خالص بوده است. این اطلاعات از اسناد مطالعاتی یا دیگر اطلاعات کشورهای عضو نشأت گرفته شده است و نشان می دهد که این فعالیت ها بعد از توقف طرح آماد در اواخر سال ۲۰۰۳، متوقف شده است. این اطلاعات نشان می دهد که کارها و فعالیت های انجام گرفته در مرحله پیشرفته نبوده است. این اطلاعات نشان می دهد که اقدامات اولیه که با هدف اجرای این پروسه صورت گرفته است، در برگیرنده استفاده از مواد جایگزین بوده تا از احتمال آلودگی کنترل نشده جلوگیری کند. اطلاعات دیگر نشان می دهد که ایران خارج از چرخه سوخت هسته ای اعلام شده خود، فرایندی را برای کاهش نمک اورانیوم برای تبدیل به فلز اورانیوم خالص توسعه می داده است. اطلاعاتی که در اسناد مطالعاتی وجود دارد، نمک اورانیوم تولید شده را با توسعه کلاهک مرتبط می داند.

 

۳۰. ایران وجود معدن اورانیوم گچین را در آوریل سال ۲۰۰۴ حین اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی اعلام کرده است. ایران در سال ۲۰۱۴ تحت چهارچوب همکاری و طرح اقدام مشترک، دسترسی مدیریت‌شده به معدن گچین را برای آژانس فراهم کرد. آژانس فعالیت‌های انجام شده در این سایت را هماهنگ با اعلامات ارائه شده توسط ایران در ارتباط با «چهارچوب همکاری» و «طرح اقدام مشترک» ارزیابی کرد و همچنین اینگونه ارزیابی کرد که، در هر صورت، هیچ مقدار قابل ملاحظه‌ای از مواد هسته‌ای نمی‌توانسته در معدن گچین پیش از سال ۲۰۰۶ تولید شده باشد. آژانس علاوه براین ارزیابی کرد که طراحی فرایند تولید نمک‌های اورانیوم به لحاظ فنی ناقص و در مقایسه با آنچه در دسترس ایران به عنوان بخشی از چرخه اعلام شده سوخت هسته‌ای بوده، از کیفیت پایینی برخوردار بوده است.

 

۳۱. آژانس همچنین اطلاعاتی از کشورهای عضو در اختیار دارد، اگرچه مورد استفاده قرار نگرفته، مبنی بر اینکه مقادیر کیلوگرمی از فلز اورانیوم برای طرح «آماد» (AMAD Plan) موجود بوده است. همانطور که قبلا گزارش شد، آژانس در ماه آگوست سال ۲۰۱۱، راستی‌آزمایی فیزیکی موجودی در لابراتوار تحقیقاتی چندمنظوره «جابربن حیان»‌ انجام داد تا در میان موارد دیگر، مواد هسته‌ای، به شکل فلز اورانیوم طبیعی، و پسماند فرآوری مرتبط با آزمایشات انجام شده در لابراتوار مذکور در فاصله سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ برای تبدیل UF۴ به فلز اورانیوم، را مورد راستی‌آزمایی قرار دهد. در نتیجه این راستی‌آزمایی، آژانس تناقض احتمالی چندکیلوگرمی اورانیوم طبیعی در اسناد حسابداری این آزمایشات را تشخیص داده است. آژانس این اطلاعات را در سال ۲۰۱۴ مورد ارزیابی مجدد قرار داد و به این نتیجه رسید که مقادیر اورانیوم طبیعی دربرگرفته شده [در این فرایند] در حوزه موارد عدم قطعیت مرتبط با حسابداری مواد هسته‌ای و اندازه‌گیری‌های مربوطه قرار می‌گیرد.

 

۳۲. بر اساس تمام اطلاعات در دسترس آژانس، از جمله اطلاعات مربوط به فعالیت‌های راستی‌آزمایی خاص تعریف شده تحت «چهارچوب همکاری» (شامل دسترسی مدیریت‌شده به معدن گچین) و طرح اقدام مشترک، آژانس آثاری از چرخه سوخت هسته‌ای اعلام نشده در ایران، فرای فعالیت‌های اعلام شده توسط ایران با نگاه به گذشته، پیدا نکرده است. آژانس ارزیابی می‌کند که هیچ مقداری از مواد هسته‌ای که ممکن است تحت برنامه «آماد» در اختیار ایران قرار گرفته باشد، جزء موارد عدم قطعیت مرتبط با حسابداری مواد هسته‌ای و یا اندازه‌گیری‌های مربوطه قرار نمی‌گیرد.

 

E.۴. اجزای هسته‌ای ماده انفجاری

 

۳۳. اطلاعات در دسترس آژانس پیش از نوامبر سال ۲۰۱۱ نشان داد که، در اوایل دهه ۱۹۹۰، ایران ممکن است اطلاعات طراحی یک ماده انفجاری هسته‌ای از یک شبکه تأمین هسته‌ای مخفی دریافت کرده باشد. ایران یک نسخه از سند یک صفحه‌ای دست‌نویس به آژانس ارائه کرده که ظاهرا پیشنهادی از این شبکه تأمین هسته‌ای در ارتباط با فناوری غنی‌سازی سانتریفیوژ بوده است. طی مباحثات با ایران در سال ۲۰۰۵، آژانس یک سند ۱۵ صفحه‌ای مرتبط با تبدیل ترکیبات اورانیوم به فلز اورانیوم ("سند فلز اورانیوم") و تولید اجزای نیم‌کروی فلز اورانیوم غنی‌شده را شناسایی کرده است.

 

۳۴. اطلاعات در دسترس آژانس پیش از نوامبر ۲۰۱۱ همچنین نشان داد که ایران در فعالیت آماده سازی با هدف توسعه فرآیند شیمیایی برای کاهش ترکیب فلورید اروانیوم (UF۴) به فلز اورانیوم، با استفاده از اکسید سرب به عنوان یک ماده جایگزین به پیشرفت‌هایی دست یافته است. علاوه براین، اطلاعات نشان داد که ایران فعالیت آماده سازی را، بدون مواد هسته‌ای، برای تولید ترکیبات اورانیوم برای یک ماده هسته‌ای انفجاری انجام داده‌ است. در طول مباحثات در سپتامبر ۲۰۱۵ تحت نقشه راه، ایران آژانس را مطلع ساخت که هیچ فعالیت متالوژی به طور خاص طراحی شده برای مواد هسته‌ای انجام نداده است و نیز به بحث درباره هیچ فعالیت مشابهی که چنین کاربردی نداشته است، تمایلی ندارد.

 

۳۵. براساس تمام اطلاعات موجود، آژانس هیچ نشانه‌ای پیدا نکرده که نشان دهد ایران فعالیت‌های انجام شده‌ای دارد که منشأ آن بتواند مستقیما به این "سند فلز اورانیوم" و یا اطلاعات طراحی یک ماده انفجاری هسته‌ای از شبکه مخفی تأمین هسته‌ای برسد.

 

E.۵. تولید چاشنی

 

۳۶. تولید چاشنیهای امن و سریع‌العمل و تجهیزات مناسب برای روشن کردن چاشنی‌ها، جزء‌ مرکزی یک برنامه برای تولید یک وسیله انفجاری هسته‌ای از نوع انفجار از داخل است. قبل از نوامبر ۲۰۱۱ آژانس اطلاعاتی داشت که نشان می‌داد ایران در سالهای ۲۰۰۲- ۲۰۰۳ چاشنیهای سیم پل انفجاری و یک توانمندی انفجار با ولتاژ بالا را ایجاد کرد که ترکیب این دو به چندین چاشنی این امکان را می‌داد تا به طور همزمان در کمتر از میکرو ثانیه جرقه زده شود.

 

۳۷. در جریان نشستهای سال ۲۰۱۴ بر اساس چارچوب همکاری،‌ ایران اطلاعاتی در اختیار آژانس قرار داد که نشان می‌داد در دسامبر ۲۰۰۰ وزارت دفاع ایران تصمیم گرفت تدابیر و نیازمندیهای امنیتی برای عملیات‌های خاص را بهبود دهد که شامل مواد منفجره متعارف تولید شده از چاشنیهای امنتر بود. ایران اعلام کرد که کار مقدماتی روی چاشنیهای سیم پل انفجاری توسط یک گروه صنعتی وابسته به وزارت دفاع انجام شد پس از آن در سال ۲۰۰۲ کار بیشتر انجام شد که به تولید موفقی چاشنیهای سیم پل انفجاری منجر شد. ایران به آژانس ویدئوی فعالیتهای آزمایشگاهی انجام شده را نشان داد ویدئویی که ایران اعلام کرد مرتبط به صنعت هوافضای آن بود. آژانس خاطر نشان می‌کند که ایران توضیحی برای فعالیتهایی که اطلاعات از اقداماتش در دوره سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ انجام داده، ارائه نکرده است.

 

۳۸. ایران گفته که منطق ساخت چاشنی‌های سیم پل انفجاری، جلوگیری از تصادف‌های مربوط به مواد منفجره است و در خلال نشستی برای چارچوب همکاری ۲۰ مه ۲۰۱۴، فهرستی شامل ۵ مورد از این تصادف‌ها در اختیار آژانس قرار داد. آژانس این اطلاعات را غیرهاهنگ با چارچوب زمانی و بی‌ارتباط با برنامه ساخت چاشنی انفجاری تشخیص داد. در نشست مربوط به نقشه راه در ۱۵ اکتبر سال ۲۰۱۵، ایران جدولی حاوی فهرستی از ۶ تصادف دیگر در اختیار آژانس قرار داد. آژانس خاطرنشان می‌کند با آنکه گفته شده بود هر یک از این موارد در چارچوب زمانی صحیح اتفاق افتاده و به تصادف‌های انفجاری ارتباط داشته‌اند، دست‌کم یکی از انها ظاهراً ارتباطی با چاشنی انفجاری نداشته است.

 

۳۹. در همان جلسه مورخ ۲۰ مه ۲۰۱۴، ایران باز هم به آژانس اطلاع داد که نزدیک سال ۲۰۰۷، صنعت نفت و گاز این کشور برای ساخت یک گمانه عمیق به چاشنی‌های سیم‌پل انفجاری نیاز داشته است. ایران برای اثبات این ادعا اطلاعاتی به آژانس، شامل نتایج تعداد محدودی آزمایش ارائه کرد که در ان چاشنی‌های انفجاری با قرابت زمانی چندمیکروثانیه شلیک شده بودند. ایران در سال ۲۰۰۸ به اطلاع آژانس رساند که به دلیل نگرانی‌هایی که آژانس از ساخت چاشنی‌های انفجاری ایران ابراز کرد، نیاز صنعت نفت و گاز تعلیق شد. کار بر روی چاشنی‌های سیم‌پل انفجاری تکی برای کاربرد در نفت و گاز در سال ۲۰۱۳ آغاز شد. همان‌طور که آژانس قبلاً گزارش کرده، چنین کاربردی با فعالیت‌های تخصصی در صنعت، متناقض نیست.

 

۴۰. ارزیابی آژانس این است که چاشنی‌های سیم‌پل انفجاری ساخته شده توسط ایران، خصائص مربوط به ماده انفجاری هسته‌ای را دارند. آژانس اذعان می‌کند که روند فزاینده‌ای از استفاده از چاشنی‌های سیم‌پل انفجاری برای اهداف نظامی متعارف و غیرنظامی وجود دارد. 

 

E.۶. آغاز مواد منفجره قوی و آزمایش‌های مرتبط   

 

۴۱. قبل از نوامبر ۲۰۱۱، کشورهای عضو اطلاعاتی در اختیار آژانس قرار دادند مبنی بر اینکه ایران اطلاعات طراحی فناوری‌های انفجاری موسوم به MPI در اختیار دارد.

 

۴۲. بعد از نوامبر ۲۰۱۱ آژانس اطلاعات بیشتری را از کشورهای عضو درباره اقدامات ایران در اوائل دهه  دو هزار مبنی بر آزمایش های کم  درباره  مواد منفجره قوی، همراه با ابزار آلات دقیق و رعایت معیارهای ایمنی در مکان های مختلف ایران دریافت کرد.

 

۴۳. اطلاعات مودجود آژانس در سال ۲۰۱۱ نشان می دهند که  ایران توانست از کارشناس خارجی یادشده  که هم در زمینه فن آوری MPI و هم آزمایش های تشخیصی اطلاعات داشته و در حوزه کاری خود در زمینه برنامه ساخت سلاح هسته ای فعالیت کرده بود, استفاده نماید. اگر چه فعالیت های این کارشناس در ارتباط با ساخت نانو الماس بود اما حضور او در ایران خلال سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱  از سوی این کشور نیز تایید شد.

 

۴۴.  ایران در ۱۵ اوت ۲۰۱۵ بر اساس نقشه راه و طی مباحث بعدی در سپتامبر ۲۰۱۵  به اطلاع آژانس رساند که اواسط دهه ۹۰ میلادی نیاز به توسعه فن آوری MPI در ارتباط با برنامه متعارف نظامی داشته والبته عملیات شدن این پروژه را  در سال ۲۰۰۷ آغاز کرد. اظهارات ایران در زمینه میزان ژنراتور موجی حلقه ای ذکر شده در اطلاعات این کشور که در سال ۲۰۰۸ به آژانس تحویل داده شد ظاهرا برای بهینه سازی عملکرد سلاح های متعارف توسعه یافته بود. ایران در نشست کارشناسان فنی مورخ  ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۵ به آژانس نمونه هایی از ژنراتور موجی حلقه ای از جمله چند مورد که با مواد منفجره پر شده بودند  را نشان داد و عنوان داشت که این آزمایش ماهیت تجربی در تعیین میزان عملکرد سیستم انفجاری داشت. متعاقب آن ایران عنوان کرد که مشخصه ای را برای عملکرد ژنراتور موجی حلقه ای تعریف نکرده و تنها اندازه گیری های تشخیصی محدودی را انجام داده بود.

 

۴۵. علاوه بر اطلاعاتی که نشان می داد ایران در زمینه فن آوری MPI  در محیط هندسی دو وجهی کار کرده  بود, در مباحثات ۳۰ سپتامبر سال ۲۰۱۵ این کشور عنوان کرد که تحقیقاتی را در زمینه فن آوری  MPI در محیط  هندسی دو وجهی متعارف برای اهداف نظامی نا مشخص انجام داده است.

 

۴۵. بر اساس ارزیابی آژانس, فن آوری MPI توسعه یافته از سوی ایران مشخصه های مرتبط با ماده انفجاری هسته ای و نیز تعدادی برنامه جایگزین داشته است .

 

E.۷ آزمایش های هیدرو دینامیک

 

۴۷. قبل از نوامبر ۲۰۱۱ اطلاعات به دست آمده اختصاصی آژانس  و نیز اطلاعات کسب شده از سوی اعضا نشان دادند که  ایران قطعات شبیه ساز شده برای یک وسیله انفجاری هسته ای را با مواد با چگالی بالا تولید کرده بود و این که این ممکن است آزمایش  فشاری فعال از قطعات، یعنی آزمایش هیدرودینامیک انجام شده باشد. چنین آزمایشی شامل بکارگیری تجهیزات تشخیص سرعت بالا برای نظارت بر تقارن  هسته شبیه ساز شده یک ماده انفجاری هسته ای می باشد.

 

۴۸. همانطور که قبلا گزارش شد, در ارتباط با آزمایش هیدرو دینامیک, آژانس از اعضای خود اطلاعاتی را که در آن تصاویر ماهواره ای نیز موجود بود دریافت کرد که بر اساس آن ایران در مجتمع نظامی پارچین در سال ۲۰۰۰ یک سیلند بزرگ را نصب کرده است. اطلاعات دیگر نشان دادند که ایران سیلندر مطابق پارامترهای محفظه شلیک ماده انفجاری که در اطلاعات منتشره کارشناسان خارجی ذکر شده است را طراحیده کر که در آن تا ۷۰ کیلوگرم ماده انفجاری لازم برای انجام آزمایش هیدرو دینامیک) جا می گیرد. این اطلاعات نشان می دهند که ایران در ابتدا محفظه ای را نصب کرده  و سپس ساختمانی را در اطراف آن بنا کرده  است. البته این ساختمان تا اواخر سال ۲۰۰۳ مورد استفاده قرار گرفته بود.

 

۴۹. بعد از نوامبر ۲۰۱۱ آژانس اطلاعاتی بیشتر را از اعضا در زمینه تجهیزات سایت پارچین  و البته تصاویر مختلف دیگری را  مامواره های  تجاری دریافت کرد.

 

۵۰. آژانس از ایران درخواست کرد تا به توضیح در زمینه قابلیت های علمی تحقیقاتی در ارتباط با ماده انفجاری که پایه و اساس نگرانی های قطعی آژانس بوده و در ضمیمه سال ۲۰۱۱ ذکر شده بود, بپردازد. اما ایران این هیچ اطلاعاتی ارائه نکرد.

 

۵۱. از این رو اولین در خواست آژانس در فوریه ۲۰۱۲  از ایران دسترسی به مکان خاص مورد علاقه یعنی پارچین بود که در آنجا فعالیت هایی در ارتباط با ساخت مواد منفجره صورت گرفته بود . این فعالیت ها از طریق تصاویر ماهواره های تجاری برخی جابجایی ها , پوشاندن ساختمان اصلی , نوسازی سازهای خارجی ,برداشتن و کار گذاشتن بخشی از پشت بام ساختمان و  حجم زیادی آب در کنار ساختمان را نشان می دادند. تصاویر ماهواره های تجاری همچنین نشان دادند که ۵ ساختمان یا سازه دیگر در این مکان طی این دوره منهدم شدند  و هم چنین میزان قابل توجهی حفاری زمین و فضای سازی در محوطه بزرگی از این مکان رخ داده بود.

 

۵۲. بر اساس نقشه راه آژانس و ایران موافقت کردند که درباره موضوع پارچین به توافق برسند. این توافق شامل مشاهده عینی و نمونه برداری های محیطی  از مکان های مورد نظر آژانس بود. این فعالیت ها در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۵ تکمیل شدند.  برای تایید صحت فعالیت ها و نمونه برداری ها آژانس اطمیان  داد نمونه ها در مکان مورد علاقه منطبق با شیوه های پادمانی آژانس انجام شده است.

 

۵۳. هنگامی که مدیرکل و معاون پادمانی آژانس در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۵  از ساختمان اصلی مورد نظر آژانس در پارچین بازدید کردند محفظه یا تجهیزات مرتبطی را درون ساختمان رویت نکردند. آن ها هیچ موردی از نوسازی داخلی یا طبقه ای غیر معمول با سیستم تهویه نامناسب را مشاهده نکردند.

 

۵۴. ایران در نشست های فنی بر اساس نقشه راه توضیح داد که از  آن ساختمان همیشه برای نگهداری مواد شیمیایی تولید ماده انفجاری استفاده می کرده است.

 

۵۵. آژانس نمونه‌های محیطی را تحلیل کرده است. آژانس هیچ‌گونه ترکیب انفجاری و یا مواد متشکله آن را که نشان دهد در ساختمان برای طولانی مدت، مواد شیمیایی مورد استفاده در مواد انفجاری نگهداری می‌شده است را پیدا نکرده است.

 

۵۶. متعاقب برگزاری نشست فنی-کارشناسی در تاریخ ۱۴ اکتبر ۲۰۱۵ که در آن ایران با نشان دادن یک عکس هوایی گرفته شده توسط ایران، به محتوای عکس‌های آژانس اعتراض کرد، آژانس از منابع مختلف از جمله یک منبع تجاری، عکس‌های هوایی گرفت که محتوای عکس‌های قبلی و وجود اجسام سیلندر شکل در محل مد نظر آژانس در سایت پارچین در تابستان سال ۲۰۰۰ را تأیید می‌کرد.

 

۵۷. اطلاعات آژانس که از تحلیل نمونه‌ها و تصاویر ماهواری بدست آمده، گفته‌های ایران در خصوص کاربری ساختمان را تأیید نمی‌کند. آژانس در نتیجه اجرای اقدامات مندرج در نقشه راه، به این نتیجه رسیده که در تاریخ ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۵، سیلندر در ساختمان اصلی محل مدنظر نبوده است. برآورد آژانس این است که فعالیت‌های گسترده ایران در محل مدنظر آژانس از ماه فوریه سال ۲۰۱۲، به صورت جدی توانایی آژانس برای راستی‌آزمایی موثر را، تحلیل داده است.

 

E.۸ مدل‌سازی و محاسبات

 

۵۸. آژانس تا نوامبر ۲۰۱۱ اطلاعاتی را از کشورهای عضو دریافت کرده بود که نشان می‌داد در بازه زمانی پیش از سال ۲۰۰۴ و بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹، ایران مطالعات مدل‌سازی رایانه‌ای بر روی ترکیبات مختلفی انجام داده که این ترکیبات صرفاً در ساختارهای انفجاری اتمی مورد استفاده قرار می‌گرفته و در آن از تکنولوژی انفجار از داخل، استفاده شده بوده است. اطلاعاتی که در اختیار همگان قرار دارد همچنین نشان می‌دهد که ایران مطالعات بیشتری هم بر روی مدل‌سازی مواد انفجاری قوی انجام داده است که موارد شبیه‌سازی هیدرودینامیک و مطالعات کدنویسی در این میان از نظر آژانس مهم است. مدل‌سازی فوق‌الذکر موارد استفاده متعددی دارد که برخی از آنها مختص ابزار انفجری هسته‌ای است.

 

۵۹. اطلاعات تکمیلی که کشورهای عضو از نوامبر ۲۰۱۱ به آژانس داده‌اند با اطلاعاتی که پیش از آن در اختیار آژانس بود، همخوانی دارد. یکی از کشورهای عضو نیز در خصوص در سال ۲۰۰۹، در خصوص پروژه‌ای اطلاعات تکمیلی به آژانس ارائه داد که وضعیت حالت مواد مورد نگرانی آژانس را مشخص می‌کرد.

 

۶۰. آژانس در اکتبر ۲۰۱۴ با ایران در خصوص چندین مورد مباحثه کرد از جمله موارد مربوط به  اطلاعاتی که در ایران منتشر شده و در دسترس همگان بود. در خصوص این مطالب که به محاسبات نوترونی مربوط می‌شد، ایران توضیحاتی ارائه کرد و گفت که اطلاعات مورد نظر آژانس در خصوص اقدامات جاری و گذشته شخصی است که پایان‌نامه دکترای خود را آماده می‌کرده است؛ نام این شخص برده شده است. ایران در تاریخ آوریل ۲۰۱۵، این پایان‌نامه را (به زبان فارسی) برای بررسی به آژانس ارائه داد. ایران با توجه پیکربندی این مطالعه که به مدل‌سازی مواد انفجاری هسته‌ای مربوط می‌شد، اعلام کرد که این مطالعه به هیچ‌وجه در این کشور انجام نشده است. آژانس یادآور می‌شود که مطالعات صورت گرفته بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی کشورهای عضو و اطلاعات منتشر شده در دسترس عموم ایرانی‌ها، از نظر متن و برخی جنبه‌های خاص و دیگر متغیرها، با هم شباهت‌هایی داشت.

 

۶۱. ایران در مورخه ۱۵  آگوست بر اساس نقشه راه، اطلاعاتی را در خصوص مطالعات مدل‌سازی بر روی مواد انفجاری قوی به آژانس ارائه داد و اعلام کرد که این مطالعات برای مدل‌سازی هیدرودینامیک کاربردهای نظامی متعارف است و اینگونه کاربردها با نگرانی‌های آژانس ارتباطی ندارد. متعاقب این موضوع، ایران در طی نشست‌های فنی-کارشناسی اعلام کرد که با توجه به ابعاد نظامی متعارف این کار که نسبت به ابعاد غیرمتعارف، احتمال بیشتری دارد، این کشور در موقعیتی نیست که در این خصوص با آژانس مباحثه کند.

 

۶۲. بر اساس تمامی اطلاعات موجود در آژانس از جمله اطلاعات حاصل از اجرای نقشه راه، آژانس اینگونه ارزیابی می‌کند که ایران در بازه زمانی پیش از سال ۲۰۰۴ و بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ بر روی مدل‌سازی رایانه‌ای تجهیزات انفجاری اتمی کار کرده است. آژانس خاطرنشان می‌کند که ماهیت این محاسبات بهرحال ناقص و چندپاره بوده است. آژانس همچنین خاطرنشان می‌کند که برخی مدل‌سازی‌های هیدرودینامیک، در ساخت تجهیزات انفجاری نظامی متعارف نیز قابل اجرا است.

 

E.۹. اولین نوبت کار بر روی نوترون

 

۶۳. اطلاعاتی که کشورهای عضو در بازه زمانی پیش از نوامبر ۲۰۱۱ به آژانس ارائه شده بود نشان می‌داد که ایران اقدامات اجرایی برای اولین نوبت استفاده از نوترون در تجهیزات انفجاری هسته‌ای انفجار از داخل را مدنظر قرار داده بود و در این راه، بر روی مواد و ساختارهایی آزمایش کرده که می‌توانسته به تولید نوترون تحت فشار ناگهانی، منجر شود. آژانس پیش از اجرای نقشه راه ارزیابی کرده بود یکی از شواهد که به ساخت منابع نوترون در شرایط تحت فشار اشاره داشت، از شواهدی که پیش از ارائه شده بود، ضعیف‌تر بود.

 

۶۴. یکی از کشورهای عضو در بازه زمانی پیش از نوامبر ۲۰۱۱ اطلاعات تکمیلی ارائه داد که نشان می‌داد فعالیت‌ها در این حوزه احتمالا پس از سال ۲۰۰۴ هم ادامه یافته و از حدود سال ۲۰۰۶ به بعد، ایران یک برنامه چهار ساله برای تأیید نهایی طرح منبع نوترون‌هایی که تحت فشار ناگهانی ساخته می‌شود، آغاز کرده که این اقدامات استفاده از مواد غیرهسته‌ای برای اجتناب از آلودگی هسته‌ای را شامل می‌شده است. ایران در خلال یک نشست فنی-کارشناسی در سپتامبر ۲۰۱۵ اعلام کرد که هیچ اقدام عملی یا تئوریک در ارتباط با منابع نوترون‌هایی که تحت فشار ناگهانی ساخته می‌شود، انجام نداده است.

 

۶۵. اطلاعاتی که ایران در آگوست ۲۰۱۵ بر اساس نقشه راه به آژانس ارائه داد، اطلاعات مربوط به مطالعه بر روی نوترون‌های عمومی و تحقیقات عمومی غیرایرانی مربوطه را شامل می‌شد، اطلاعاتی که در دسترس عموم بود. ایران تأیید کرد که در یک موسسه در ایران، تحقیقاتی انجام شده و طی آن، از تجهیزات فوکوس پلاسما برای تولید پالس‌های نوترونی کوتاه و طراحی و آزمایش ردیاب‌های مناسب، استفاده شده است. در طی یک بازدید فنی از یک موسسه ایرانی در تاریخ ۹ اکتبر ۲۰۱۵، ایران تجهیزات تحقیقات نوترونی خود را به آژانس نشان داد.

 

E.۱۰. اجرای آزمایش

 

۶۶. اطلاعاتی که یکی از کشورهای عضو در بازه زماین پیش زا نوامبر ۲۰۱۱ به آژانس ارائه داد نشان می‌دهد ایران بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳، شاید برای آزمایش یک وسیله انفجاری هسته‌ای، برنامه‌ریزی و آزمایشات مقدماتی کرده باشد. آژانس همچنین اطلاعاتی داشت که نشان می‌داد ایران چند آزمایش عملی انجام داده تا ببیند که آیا اجزای شلیک چاشنی‌های سیم پل انفجاری در یک فاصله دور بین محل شلیک و وسیله تحت آزمایش که در یک گودال عمیق قرار داده شده بود، به خوبی عمل می‌کند یا نه.

 

۶۷. اطلاعات تکمیلی که از مستندات مربوط به مطالعات ادعایی به دست آمده نشان می‌دهد که ایران مدارک مربوط به ترتیبات ایمنی هسته‌ای را در اختیار داشته؛ ترتیباتی که برای آزمایش یک وسیله انفجاری هسته‌ای لازم بوده است.

 

۶۸. آژانس از زمان تنظیم ضمیمه ۲۰۱۱ تاکنون، اطلاعات بیشتری در این خصوص دریافت نکرده است.

 

E.۱۱. سوار کردن بر روی موشک

 

۶۹. انبوه اطلاعاتی که در بازه زمانی پیش از نوامبر ۲۰۱۱ در خصوص ادعاهای مربوط به مطالعات ایران به آژانس ارائه شد نشان می‌داد که بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳، ایران پروژه‌ای تفضیلی انجام داد تا ببیند چگونه می‌توان محموله‌ای کروی شکل در قسمت بار موشک شهاب ۳ سوار کرد و در عین حال، این محموله شرایط سخت هنگام پرتاب و ورود مجدد به جو کره زمین را تاب بیاورد و تا هنگام رسیدن به هدف، کارایی خود را از دست ندهد. بر اساس این اطلاعات، در خلال این مطالعات مهندسی که ملاحظات اجرایی، تئوریک و طراحی را در بر می‌گرفت،  قطعات و مدل‌های شبیه‌سازی شده در چند کارگاه ساخته شده است. این اطلاعات همچنین نشان داد که جزئیات کار در خلال یک سری گزارشات، ثبت و ضبط شده است.

 

۷۰. در این دوره از اجرای نقشه راه، از ایران خواسته شد شرایط بازدید از این کارگاهها و کسانی که در اسناد مطالعات ادعایی نقش داشتند را فراهم کند.

 

۷۱. در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۵، ایران به آژانس ویدئوهایی شامل هر یک از سه کارگاهی که در اسناد مطالعات ادعایی وجود داشت را نشان داد. گفته شده که دوتا این فیلمها از درون کارگاهها گرفته شده که هنوز هم فعال هستند در حالیکه سومی گفته شده که از خارج از کارگاه فیلمبرداری شده و اکنون فعال نیست. در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۵ از آژانس دعوت شد تا از این دو کارگاه بازدید کند. از این فیلمها و بازدیدهایی که صورت گرفت آژانس راستی آزمایی کرد که کارگاهها براساس اسناد مطالعات ادعایی بودند. علاوه بر آن، ابعاد و قابلیتهای آنها نیز مطابق با اسناد مطالعاتی ادعایی بودند.

 

۷۲. آژانس راستی آزمایی کرد که این دو کارگاه در ارتباط با اسناد مطالعاتی ادعایی بودند اما آژانس هیچ گونه اطلاعات دیگری در این زمینه از زمان ضمیمه ۲۰۱۱ دریافت نکرد.

 

E۱۲. فیوزگذاری، مسلح کردن و سیستم شلیک

 

۷۳. پیش از نوامبر ۲۰۱۱، آژانس تعدادی سند از اسناد مطالعات ادعایی داشت که به توسعه سیستم شلیک پروتوتایپ مرتبط بود و قادر بود برای چاشنی طراحی شده برای موشک شهاب ۳ که در بالای هوا یا بر روی زمین به هدف اصابت کند منفجر شود.

 

۷۴. اطلاعات در دسترس آژانس از اسناد مطالعات ادعایی نشان داد که ایران تعدادی از گزینه های فنی را برای فیوزگذاری، مسلح کردن و سیستم شلیک مورد ملاحظه قرار داده است که تضمین می‌کند که چاشنی گذاری موشکهای جدید شهاب ۳ امن باقی می‌ماند و در ترابری خود به درستی عمل می‌کند.

 

۷۵. آژانس از زمان ضمیمه سال ۲۰۱۱ اطلاعات بیشتری در این زمینه دریافت نکرده است.

 

F. ارزیابی کلی

 

۷۶. ارزیابی کلی از تجزیه و تحلیل همه اطلاعات در دسترس آژانس در ارتباط با هریک از این ۱۲ حوزه، همانند ارزیابی ضمیمه ۲۰۱۱ تنظیم شده است.

 

۷۷. براساس همه اطلاعات در دسترس آژانس مرتبط با ساخت سلاحهای هسته ای از جمله فعالیتهای خاص تایید شده تحت چارچوب همکاری(از جمله دسترسی مدیریت شده به سایت گچین) و JPA، آژانس نشانه ای از چرخه سوخت اعلام نشده و فراتر از فعالیتهای اعلام شده توسط ایران کشف نکرد. آژانس ارزیابی می‌کند که هرمقدار از مواد هسته ای که تحت برنامهAMAD در دسترس ایران قرار گرفته است، ممکن است با عدم قطعیت مرتبط با مواد هسته ای و اندازه گیریهای مرتبط با آن باشد.

 

۷۸. براساس همه اطلاعات در دسترس مرتبط با اجزای هسته ای یک چاشنی انفجاری، آژانس هیچ نشانه ای از انجام فعالیتهایی که مستقیما بتواند با مواد اورانیوم انجام شده باشد، یا برای کسب اطلاعاتی برای یک چاشنی انفجاری از شبکه مخفی هسته ای باشد مشاهده و کشف نکرد.

 

۷۹. آژانس ارزیابی کرد که چاشنیهای انفجاری سیم‌پل که توسط ایران توسعه یافته دارای ویژگیهایی در ارتباط با دستگاه انفجاری هسته ای می‌باشد. آژانس اذعان میکند که در آنجا رشد استفاده از چاشنیهای انفجاری برای اهداف غیرنظامی و نظامی متعارف وجود دارد. آژانس همچنین ارزیابی می‌کند که توسعه تکنولوژی MPI در ایران دارای ویژگیهای مرتبط با دستگاه انفجاری هسته ای است و بخشی از برنامه های جایگزین دیگر نیز وجود دارد.

 

۸۰. اطلاعات در دسترس آژانس مرتبط با تست هیدرودینامکی نشان میدهد که ایران در سال ۲۰۰۰ یک سیلندر بزرگ در سایت نظامی پارچین ساخته و مستقر کرده است. دیگر اطلاعات نشان میدهد که این سیلندر با پارامترهای یک اتاق شلیک انفجاری مطابقت دارد. اطلاعات در دسترس آژانس از جمله نتایج تحلیل نمونه ها و تصاویر ماهواره ای از اظهارات ایران درباره اهداف ساخت و ساز پشتیبانی نمی‌کند. فعالیتهای انجام شده تحت نقشه راه نشان داد که سیلندر هدف اصلی ساخت و ساز نبوده است. آژانس ارزیابی میکند که قعالیتهای گسترده انجام شده از فوریه ۲۰۱۲ در محل ویژه و مورد علاقه آژانس به طور جدی توانایی آژانس برای ارزیابی موثر را تضعیف می‌کند.

 

۸۱. براساس همه اطلاعات در دسترس آژانس درباره مدلسازی و محاسبه، از جمله از اجرای نقشه راه، آژانس ارزیابی میکند که ایران پیش از سال ۲۰۰۴ و بین ۲۰۰۵ و ۲۰۰۹ مدلسازی کامپیوتری برای دستگاههای انفجاری هسته ای انجام داده است. آژانس به هرحال ماهیت شکننده و غیرکامل این محاسبات را متذکر می‌شود. آژانس همچنین به کاربرد مدل سازی هیدرودینامیک برخی مواد منفجره نظامی متعارف اشاره می‌کند.

 

۸۲. آژانس وجود دو کارگروه مرتبط با اسناد مطالعاتی ادعایی درباره یکپارچه سازی یک خودروی تحویل موشک را در ایران راستی آزمایی کرد اما هیچ اطلاعات دیگری در این زمینه از سال ۲۰۱۱ دریافت نکرد.

 

۸۳. آژانس اطلاعات اضافه ای در زمینه اسناد مطالعاتی ادعایی و انجام آزمایش بر روی فیوز، مسلح کردن و سیستم شلیک از سال ۲۰۱۱ دریافت نکرده است.

 

۸۴. آژانس ارزیابی کرد که قبل از پایان سال ۲۰۰۳، یک ساختار سازمانی در ایران وجود داشت که برای هماهنگی فعالیتهای مرتبط با توسعه دستگاههای انفجاری مناسب بود. اگر چه بعد از سال ۲۰۰۳ بعضی از این فعالیتها سرجاش بود اما هیچ ارتباطی با تلاشهای هماهنگ نداشتند.

 

۸۵. ارزیابی کلی آژانس این است که طیفی از فعالیتهای مرتبط با توسعه دستگاههای انفجاری هسته ای به عنوان تلاشهای هماهنگ قبل از سال ۲۰۰۳ در ایران انجام شده است. همچنین اقدامات دیگری نیز بعد از سال ۲۰۰۳ انجام شده است. آژانس همچنین ارزیابی کرد که این فعالیتها از مطالعات علمی و امکان سنجی و کسب ظرفیتها و قابلیتهای خاص فنی مربوطه فراتر نرفته است. آژانس هیچ نشانه معتبری از فعالیتهای مرتبط با توسعه یک دستگاه انفجاری هسته ای بعد از سال ۲۰۰۹ در ایران پیدا نکرده است.

 

خلاصه:

 

۸۶. تمامی فعالیت‌های موجود در نقشه‌راه، مطابق برنامه مورد توافق به اجرا در آمدند. ایران، درباره اسناد مرتبط با موضوعات گذشته و باقی‌مانده توضیحات مکتوب و اسناد مرتبط را ارائه کرد، آژانس سوالاتی را درباره ابهام‌های مرتبط با توضیحات ایران مطرح کرد و نشست‌هایی برگزار شدند. اژانس اقدام به انجام فعالیت‌های پادمانی در برخی اماکن مدنظر آژانس، از جمله در سایت پارچین کرد و نشست پایانی فنی برگزار شد. اجرای نقشه‌راه تعامل محتوایی‌تر میان آژانس و ایران راتسهیل کرد.

 

۸۷. ارزیابی آژانس این است که قبل از پایان سال ۲۰۰۳ طیفی از فعالیت‌های مرتبط با ساخت ابزار انفجاری در ایران به صورت تلاش‌های هماهنگ انجام شده است، و برخی از فعالیت‌ها قبل از سال ۲۰۰۳ انجام شده‌اند. ارزیابی آژانس این است که این فعالیت‌ها، از سطح مطالعات امکان‌سنجی و علمی، و کسب برخی صلاحیت‌ها و توانمندی‌های فنی مرتبط بالاتر نرفته‌اند. آژانس هیچ شواهد موثقی درباره فعالیت‌هایی در ارتباط با ساخت بمب انفجاری هسته‌ای بعد از سال ۲۰۰۹ در اختیار ندارد.  

 

۸۸. آژانس هیچ نشانه موثقی درباره انحراف مواد هسته‌ای در ارتباط با جنبه‌های نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران نیافته است.

 

ضمیمه ۱- 

 

نقشه راه شفاف‌سازی موضوعات باقی‌مانده گذشته و کنونی مربوط به برنامه هسته‌ای ایران

 

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران در ادامه همکاری‌هایشان ذیل چارچوب همکاری‌ها، برای تسریع و تقویت همکاری‌ها و مذاکرات با هدف حل تمام موضوعات باقی‌مانده گذشته و کنونی که هنوز توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران حل نشده‌اند، تا پایان سال ۲۰۱۵، توافق کردند.

 

در همین زمینه، ایران و آژانس با موارد ذیل موافقت کردند:

 

۱-  آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران بر روی ساز و کار جداگانه‌ای که به آن‌ها اجازه می‌دهد موضوعات حل‌نشده باقی‌مانده را، آنطور که در ضمیمه گزارش ۲۰۱۱ مدیر کل (GOV/۲۰۱۱/۶۵) آمده، پاسخ گویند. فعالیت‌های صورت گرفته و نتایج به دست آمده تا آن تاریخ توسط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ارتباط با برخی موضوعات، در طول روند انعکاس داده خواهد شد.

 

۲- ایران تا تاریخ ۱۵ اوت ۲۰۱۵ (۲۴ مرداد)، توضیحات خود به صورت مکتوب و اسناد مربوطه را در ارتباط با موضوعات مطروحه در ساز و کار جداگانه بند یک، به آژانس ارائه خواهد داد.

 

۳-  آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از دریافت توضیحات مکتوب و اسناد مربوطه ایران، اطلاعات را تا تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵ (۲۴ شهریور) بررسی کرده و سوالات در مورد هرگونه ابهامی در ارتباط با آن اطلاعات را به ایران منتقل خواهد کرد

 

۴-  پس از آنکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سوالات در خصوص هرگونه ابهام در چنین اطلاعاتی را به ایران ارائه کرد، دیدارهای فنی-کارشناسی، تمهیدات فنی ومباحث آنگونه که در ساز و کار جداگانه مورد توافق قرار گرفت، برای رفع این ابهامامات، در تهران صورت خواهد گرفت.

 

۵-  ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر ساز و کار جداگانه‌ای در خصوص موضوع پارچین توافق کردند.

 

۶-  تمامی فعالیت‌ها، آنگونه که در فوق اعلام شده، تا تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۵ (۲۳ مهر) با هدف حل تمامی مسائل حل‌نشده گذشته و حاضر، آنگونه که در ضمیمه گزارش ۲۰۱۱ مدیر کل (GOV/۲۰۱۱/۶۵) تعیین شده، تکمیل خواهد شد.

 

۷- مدیر کل به صورت دوره‌ای روند اجرای این نقشه راه را به شورای حکام آژانس گزارش خواهد کرد.

 

۸-  تا تاریخ ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵ (۲۴ آذر)، مدیر کل ارزیابی نهایی را در مورد حل تمامی مسائل باقی‌مانده گذشته و حاضر آنطور که در ضمیمه گزارش ۲۰۱۱ مدیر کل (GOV/۲۰۱۱/۶۵) تعیین شده، برای اقدام به شورای حکام ارائه خواهد کرد. پیش از صدور گزارش، یک نشست فنی جمع‌بندی میان ایران و آژانس برگزار خواهد شد. 

 

۹- ایران اعلام کرده است ارزیابی جامع خود را در مورد گزارش مدیر کل به صورت مکتوب به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه خواهد کرد. 

 

۱۰- در انطباق با چارچوب همکاری‌ها، آژانس به در نظر گرفتن نگرانی‌های امنیتی ایران، ادامه خواهد داد.